Κωνσταντίνος Κόρκας , αντιστράτηγος [9.1.1921 - 29.5.2022]

 

Γεννήθηκε στο χωριό Πουλίτσα Κορινθίας. Ήταν αντιστράτηγος εν αποστρατεία και επίτιμος διοικητής της 1^ης Στρατιάς που είναι το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού στρατού.

Πολέμησε

-        στη μάχη της Κρήτης (1941)

-        στη Βόρειο Αφρική (1942 – 1943)

-        στα Δωδεκάννησα (1943 – 1945)

-        στον Εμφύλιο Πόλεμο (1947 – 1949), όπου και τραυματίσθηκε δύο φορές.

Τιμήθηκε με

-        Χρυσό Σταυρό του Φοίνικα μετά Ξιφών.

-        Χρυσό Σταυρό Βασιλικού Τάγματος Γεωργίου Α΄.

-        Σταυρός Ταξιαρχών Βασιλικού Τάγματος Φοίνικος.

-        Σταυρός Ταξιαρχών Τάγματος Γεωργίου Α΄.

-        Μετάλλιο Εξαιρέτων πράξεων (3 φορές).

-        Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Β΄ Τάξεως.

-        Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ΄ Τάξεως.

-        Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1940 – 1941.

-        Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1941 – 1945.

-        Βρετανικό Μετάλλιο Ανδρείας.

-        Ανώτατο παράσημο Εθνικής Αξίας της Γαλλίας.

-        Χρυσό Αριστείο Ανδρείας (έξι φορές), το οποίο αποτελεί την ύψιστη ελληνική διάκριση για ανδρεία και πολεμική αξία.

-        Πολεμικός Σταυρός Β΄ Τάξεως.

-        Πολεμικός Σταυρός Γ΄ Τάξεως (7 φορές).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πολεμικός Σταυρός απονέμεται για διακεκριμένες πράξεις που τελέσθηκαν είτε στο πεδίο της μάχης είτε οπουδήποτε κατά τη διεξαγωγή διατεταγμένης πολεμικής ενέργειας.

                                                                     Επιμέλεια - Έρευνα

                                                              Κωνσταντίνος Σχοινοχωρίτης

*Ιστορικός – συγγραφέας

 

[email. kostassxoinos@yahoo.com] 

Τηλ. 6945 83 20 94

Βιβλίο "Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΣΤΟ ΒΕΛΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ. ΕΡΝΕΣΤΟΣ ΤΣΙΛΛΕΡ 1888"

Ζευγολατειό, 30.1.2023

Βιβλίο τοπικής ιστορίας περιοχής Βέλου Κορινθίας

«Ο Ναός της Αγίας Μαρίνας στο Βέλο Κορινθίας»

Ερνέστος Τσίλλερ 1837 – 1923

Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο που γράφεται και εκδίδεται για τη τοπική ιστορία του Βέλου. Αποτελεί ουσιαστικά μια πρώτη και συνοπτική καταγραφή της ιδιαίτερης ιστορίας, σημασίας και εκκλησιαστικής μαρτυρίας του Ιερού Ναού της Αγίας Μαρίνας, ενός ορθόδοξου εκκλησιαστικού μνημείου με μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική αξία που φθάνει αισίως τα 140 χρόνια.

            140 χρόνια Αγία Μαρίνα.

            140 χρόνια ευωδιαστό θυμίαμα.

            140 χρόνια καθημερινής λατρείας στο Θεό.

            140 χρόνια κατάθεσης κόπων σωματικών και πνευματικών από πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι συνέβαλαν στο κτίσιμο και τον εξωραϊσμό του Ναού από το υστέρημά τους. Σε όλα αυτά τα χρόνια πέρασαν από το ναό ιερείς, μητροπολίτες, πατριάρχες, ψάλτες, επίτροποι και νεωκόροι.

            140 χρόνια μνήμες. Αυτές οι μνήμες γίνεται προσπάθεια να διασωθούν με τη καταγραφή τους ώστε να αναδειχθεί η ιστορία του ναού και να αποτελέσει έτσι παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές.

Θα πρέπει να εμπεδωθεί σε όλους μας ότι είναι ανάγκη και υποχρέωση ηθική να καταγράφεται και να προβάλλεται η τοπική μας ιστορία, διότι η γνώση που προσφέρει μπορεί να συμπληρώσει τη γενικότερη ιστορία. Η τοπική ιστορία είναι αυτή που μας βοηθά να μάθουμε την ιστορία του τόπου που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε, του τόπου που ζούμε. Επιπλέον, μας βοηθά να έρθουμε σε άμεση επαφή με τις ρίζες μας και τις μνήμες των προγόνων μας, τα έργα και τις πράξεις τους. Μια τέτοια πράξη αγάπης και βαθιάς πίστης ήταν η ανέγερση ενός μεγαλύτερου και μεγαλόπρεπου ιερού μητροπολιτικού ναού προς τιμή της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνας που σηματοδότησε την ανάπτυξη και εξέλιξη του Βέλου. Είχε βέβαια προηγηθεί η ολοκληρωτική καταστροφή του αρχικού ναού λόγω του μεγάλου σεισμού του έτους 1858, ο οποίος είχε ισοπεδώσει τη Κόρινθο (παλαιά Κόρινθο). Το γεγονός όμως της ύπαρξης παλαιότερου ναού στην ίδια θέση προς τιμή της Αγίας Μαρίνας σε συνδυασμό με την ονομασία του οικισμού «Vello» ή «Velo» μας δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς ότι πιθανόν η ανέγερση του πρώτου ναού να ανάγεται στα πρώτα χρόνια δημιουργίας του οικισμού κατά τη περίοδο της Β΄ Ενετοκρατίας.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το έτος 1853 το Βέλο απαριθμούσε μόλις 116 κατοίκους και 33 σπίτια. Κατά τη χρονική περίοδο 1879 – 1886 ο πληθυσμός του τριπλασιάζεται για να φθάσει το έτος 1889 τους 760 κατοίκους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται η πρωτοβουλία των παλαιών εκείνων προγόνων μας να οραματιστούν έναν ναό μεγαλοπρεπή και μεγάλο που να μπορεί να εξυπηρετήσει τις λατρευτικές ανάγκες μιας ολοένα αναπτυσσόμενης κοινωνίας. Με πρωτοβουλία του φαρμακοποιού Αναγνώστη Κανιάρη όλοι μαζί εργάστηκαν με ζήλο και με πίστη, ήρθαν σε επαφή και συνεργάστηκαν με τον διαπρεπή Βαυαρό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ που ήταν ένας από τους κύριους εκπροσώπους του ώριμου νεοκλασσικισμού στη νεότερη Ελλάδα. Το έτος 1884 ξεκίνησε το κτίσιμο του ναού. Όταν είδαν ότι η ανέγερση του ναού κινδύνευε να μην ολοκληρωθεί λόγω έλλειψης χρημάτων, δε δίστασαν οι παλαιοί Βελιώτες να φθάσουν στο Ναύπλιο και να βάλουν υποθήκη τις περιουσίες τους. Τα κατάφεραν και έτσι μετά από λίγα χρόνια το έτος 1888 τελέστηκαν τα εγκαίνια του ναού. Ο ναός της Αγίας Μαρίνας είναι ίσως η πιο επιτυχημένη προσπάθεια του Τσίλλερ να ανταποκριθεί στο βυζαντινό ύφος. Γι’ αυτό και είναι ο λιγότερο επηρρεασμένος ναός από δυτικά στοιχεία αρχιτεκτονικής. Το έτος 1887 ο ναός ανακαινίσθηκε και διατήρησε την εικόνα του μέχρι το έτος 1930. Ο Ερνέστο Τσίλλερ όμως δε σταμάτησε στο Βέλο. Ανέλαβε ανοικοδομήσεις και πολλών σπιτιών όπως στο Βέλο, στο Κοκκώνι (οικία Βασιλείου Τσουτσάνη), Κιάτο (οικία Θεοχάρη), Συκιά (έπαυλη Τυπάλδου – Σικελιανού), αφήνοντας έτσι το αποτύπωμά του στην περιοχή.

Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σταθώ στο βιβλίο. Το εξώφυλλό του είναι λιτό και στοχευμένο, με εύστοχα χρώματα, τονίζοντας το ναό και πίσω από αυτόν να απλώνεται ο οικιστικός πυρήνας του Βέλου. Ίσως θα μπορούσε στο οπισθόφυλλο να είχε μπει η φωτογραφία του ναού της σελίδας 23. Δηλαδή στο οπισθόφυλλο να φαίνεται η εικόνα που διατηρούσε ο ναός μέχρι το έτος 1981 και στο εμπροσθόφυλλο να προβάλλεται η σημερινή εικόνα. Σε κάθε περίπτωση όμως πρόκειται για ένα ωραίο εξώφυλλο και εξυπηρετεί απόλυτα το σκοπό του βιβλίου και προϊδεάζει ως προς το περιεχόμενό του.  Το κείμενο του βιβλίου είναι άρτιο και δομημένο καλά όπου συνδυάζεται σωστά με τις φωτογραφίες που περιλαμβάνονται σε αυτό. Είναι γραμμένο απλά και μπορεί να κατανοηθεί από όλους. Οι φωτογραφίες από το εσωτερικό του Ιερού Ναού είναι θαυμάσιες. Διαφωτίζουν και πληροφορούν τα στοιχεία που παρουσιάζονται συνοπτικά για την ονομασία του Βέλου σε συνδυασμό με γεωγραφικά και ιστορικά στοιχεία, το χρονικό για την ανέγερση του ναού, καθώς και οι πληροφορίες σχετικά με την Ίδρυση του Συλλόγου και τις δράσεις που αυτός ανέπτυξε από το έτος 1981 όπου και ιδρύθηκε. Ιδιαίτερη όμως σημασία και αξία έχουν τα όσα αναφέρονται για τον ζωγραφικό διάκοσμο και τη σημασία του, αλλά και γενικότερα η προσέγγιση στη θρησκευτική εικόνα και ζωγραφική.

Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι το βιβλίο αυτό σήμερα έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό γνώσης. Είναι ένα έργο ξεχωριστό. Ένα πόνημα, δεδομένου ότι δεν υπάρχει βιβλιογραφία. Είναι μια πρωτογενής αρχειακή έρευνα σε ότι στάθηκε εφικτό να ανευρεθεί, να αξιολογηθεί και να μελετηθεί προκειμένου να γίνει μια πρώτη καταγραφή της ιστορίας του ναού της Αγίας Μαρίνας. Είναι σίγουρο ότι στο άμεσο μέλλον θα γίνουν και άλλες εκδόσεις, αφού υπάρχουν οικογένειες στο Βέλο που έχουν στη κατοχή τους σημαντικό υλικό.

Το βιβλίο αυτό είναι μια πράξη. Και τέτοιου είδους πράξεις καθορίζουν το ποιοι είμαστε και πώς θέλουμε να πορευθούμε. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στο Σύλλογο Βελιωτών «Αγία Μαρίνα» και τον πρόεδρο του Νίκο Κούτουλα για αυτή τη θαυμάσια πρωτοβουλία της έκδοσης, ιδιαίτερη τιμή όμως οφείλω να αποδώσω στο φίλο, συμπατριώτη και συγγραφέα Σπύρο Μαρίνη που ανέλαβε ένα δύσκολο εγχείρημα και το έφερε εις πέρας.

Με τιμή,

     Κωνσταντίνος Σχοινοχωρίτης

*Ιστορικός – συγγραφέας

[email. kostassxoinos@yahoo.com]

 

Αναγνώστης (Δημήτριος) Στριφτόμπολας [1778 - 1821]

 

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ (ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ) ΣΤΡΙΦΤΟΜΠΟΛΑΣ

[1778 – 1821]

Ο Ήρωας του Λεβιδίου

Εις μνήμην των προγόνων μου Παναγιώτη Στριφτόμπολα και Βασιλικής Λαγού, και των τέκνων αυτών Κωνσταντίνου Στριφτόμπολα (παρατσ. παπής), Αθανασίου Στριφτόμπολα (παρατσ. Εξηνταμπάκης), Δημητρίου Στριφτόμπολα (παρατσ. Σούσος), Κωνσταντίνας Στριφτόμπολα (σύζυγος Δημητρίου Βαρδουνιώτη), Χρυσούλας Στριφτόμπολα (σύζυγος Παναγιώτη Χονδρού) και Γεωργουλίτσας Στριφτόμπολα (σύζυγος Χρήστου Καρούντζου).

                         Αφιερώνεται σε όλους τους Στριφτομπολαίους.

Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας γεννήθηκε το έτος 1778 στο χωριό Κέρτεζη των Καλαβρύτων. Ήταν υιός του Αργυρίου Στριφτόμπολα και εγγονός του Δημητρίου Στριφτόμπολα η σύζυγος του οποίου ήταν αδελφή του Κωνσταντίνου Κολοκοτρώνη, πατέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Επομένως, ο Αναγνώστης ήταν ανεψιός του Γέρου του Μωριά. Νυμφεύθηκε την Αγγελική και απέκτησε τον Γεώργιο, τη Βασιλική και την Αικατερίνη. Ο αδελφός του Αναγνώστη, ο Αναστάσιος, είχε υιούς τους Επαμεινώνδα, Περικλή, Αλέξιο και θυγατέρες τις Πραξιθέα, Ελένη και Ασπασία. Η οικογένεια των Στριφτομπολαίων προεπαναστατικά προκαλούσε το φόβο των Τούρκων εξαιτίας κυρίως της στρατιωτικής ισχύος που είχαν, γι’ αυτό και υπήρξαν πολλές φορές που οι Τούρκοι τους κυνήγησαν.

Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας υπήρξε εμβληματικό πρόσωπο της περιοχής των Καλαβρύτων και ένας από τους πιο ανδρείους οπλαρχηγούς του Μωριά. Από τα παιδικά του χρόνια ήταν ιδιαίτερα επιμελής ως μαθητής, γι’ αυτό και του δόθηκε από τους δασκάλους του το όνομα «Αναγνώστης». Αυτό δίνονταν συνήθως σε όσους ήξεραν γραφή και ανάγνωση. Επί τούτου αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Βορύλλας στο έργο του: «Κι έμαθε τα πρώτα γράμματα στο παλιό μικρό ελληνικό σχολείο της Κέρτεζης. Φαίνεται πώς ο μικρός Αναγνώστης θα πήγε σε ανώτερο σχολείο (λέγεται για τη Μεγάλη του Γένους Σχολή στη Πόλη…)». Τη χρονική περίοδο 1800 – 1805 εγκαταστάθηκε στη Τριπολιτσά και εργάστηκε ως δάσκαλος. Ήταν άσπονδος εχθρός των Τούρκων και διαρκώς φιλονικούσε μαζί τους. Ο Φωτάκος στους Βίους Πελοποννησίων γράφει: «Αλλά και διδάσκαλος ων ο Στριφτόμπολας, ήταν όμως στιβαρός και ζωηρός, εγνώριζε να πετά το μαχαίρι κάμποσον μακράν, και τούτο εδίδασκε στα παιδιά…».Το έτος 1805 σε μία προστριβή του με Τούρκο τον σκότωσε και έφυγε από την Τριπολιτσά. Αρχικά κατέφυγε ως κλέφτης στην ορεινή Λακωνία μαζί με τον πατέρα του Αργύρη και τον θείο του Θεοδ. Κολοκοτρώνη. Από εκεί έφυγε και έφθασε στη Ζάκυνθο, όπου κατατάχθηκε στον Αγγλικό στρατό και διακρίθηκε στη συνέχεια σε διάφορες μάχες που δόθηκαν στο Ιόνιο κατά των γαλλορώσων.

Το έτος 1814 επέστρεψε στα Καλάβρυτα. Το έτος 1817 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον συντοπίτη του Σωτήρη Χαραλάμπη. Ήταν παρών στη δοξολογία και την ορκωμοσία των αγωνιστών στην Αγία Λαύρα την 17.3.1821. Όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση στις 25 Μαρτίου 1821, εξεγέρθηκε επικεφαλής ξεχωριστού στρατιωτικού σώματος 400 ανδρών που ήταν πλήρως οργανωμένο και επαρκώς εφοδιασμένο με τρόφιμα και πολεμοφόδια. Υπό τις διαταγές του ως μπουλουξήδες ακολουθούσαν οι καπετάνιοι Σπυρίδων Κουκουνάρας, Αναγνώστης Κορδής (ο σημαιοφόρος του), Α. Πάτσιος, Γαλάνης, Χριστόδουλος και Ιωάννης Γκερπεσιώτης, Γεώργιος Πατσιαβάς, Μήτρος Μαντάς, Παναγιώτης και Ζαφείριος Νταβλαίοι, Δημήτριος Μπαναβάς, Κυριαζής Καπελήσιος, Παναγιώτης Κόσκορης και Παναγιώτης Καραντζάς.

Στο έργο ανωνύμου «Κ.Α., Απαντήσεις και παρατηρήσεις εις το ανωνύμως εκδοθέν αχρονολόγητον φυλλάδιον επωνομαζόμενον, ιστορικαί αλήθειαι ή η Πετιμεζαϊκή οικογένεια, Ναύπλιο, εκ της τυπογραφίας Κ. Ιωαννίδου, 1850, σελ. 7» πληροφορούμαστε χαρακτηριστικά ότι: «Στρατιωτικοί δε αρχηγοί … επί της ενάρξεως της επαναστάσεώς μας, εν Αγία Λαύρα και εν Καλαβρύτοις, ήτον πρώτος ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας … Είχε δεκαπέντε περίπου μπουλουξίδες … τον ανδρείον Αναγνώστην Κορδή εκ του τμήματος των Χασίων, Σημαιοφόρον, όστις εβάσταξε την πρώτην Σημαίαν της παλιγγενεσίας, όταν εψάλη ικετήριος δοξολογία εις τον Ύψιστον υπέρ ευοδόσεως της Ελληνικής κατά των Τούρκων επιχειρήσεως την 17 Μαρτίου 1821 εν τω Ναώ της υπεραγίας Θεοτόκου, την οποίαν Σημαίαν σήμερον εικονίζουσιν εις τας χείρας του ιεράρχου Γερμανού Παλαιών Πατρών …».

            Για τις εκδουλεύσεις και τις υπηρεσίες του στον Αγώνα του 1821 και την Ελευθερία της Πατρίδος προσυπογράφουν τα σχετικά πιστοποιητικά των 30.5.1827 και 10.11.1843 όλοι οι γνωστοί τότε στρατιωτικοί και πολιτικοί των χρόνων της Επαναστάσεως, όπως οι Θ. Κολοκοτρώνης, Π. Μαυρομιχάλης, Κ. Δεληγιάννης, Ι. Μακρυγιάννης, Ν. Σταματελλόπουλος (Νικηταράς), Ι. Κωλέττης, Δ. Πλαπούτας, Γ. Κουντουριώτης, Β. Πετμεζάς, Αλεξ. Μαυροκορδάτος, Κ. Μπότσαρης, Πανούτζος Νοταράς, Δ. Ευμορφόπουλος, Χρυσ. Σισσήνης, Ανδρ. Μεταξάς, Σ. Θεοχαρόπουλος, Ανδρ. Λόντος, Ι.Α. Ζαΐμης κ.α.

Η μάχη στο χωριό Λεβίδι [14 Απριλίου έτους 1821]

Μετά τη πολιορκία και άλωση των Καλαβρύτων (21–26.3.1821), ο Αναγνώστης ακολουθούμενος από τους οπλαρχηγούς Σωτήριο Χαραλάμπη, Βασίλειο και Νίκο Πετμεζαίους, Σ. Θεοχαρόπουλο και Ν. Σολιώτη εξεστράτευσαν στη Κόρινθο. Από εκεί ήρθαν στο χωριό Λεβίδι στις 13.4.1821 όπου συγκρότησαν στρατόπεδο, στα πλαίσια του γενικότερου σχεδιασμού του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη να περικυκλώσει την Τριπολιτσά αποκλείοντας αυτήν σταδιακά. Οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς απέναντι σε αυτές τις επαναστατικές ενέργειες των Ελλήνων σχεδίαζαν να στείλουν τρείς φάλαγγες με διαφορετικές κατευθύνσεις, με στόχο να υποτάξουν ολόκληρη τη Πελοπόννησο και να συντρίψουν τους Έλληνες. Μία τέτοια ισχυρή τουρκική φάλαγγα 10.000 ανδρών εξήλθε της Τριπολιτσάς και στις 14.4.1821 έφθασε στο χωριό Κάψια. Εκεί διαχωρίσθηκε σε δύο τμήματα εκ των οποίων το ένα αριθμούσε 8.000 πεζικό με αποστολή να καταλάβει τον ορεινό δρόμο πάνω από το Λεβίδι, και το άλλο τμήμα με 2000 ιππείς έπρεπε να εισβάλλει στο κάτω μέρος του Λεβιδίου και να καταλάβει τη πεδιάδα του.

Όταν πληροφορήθηκαν οι Έλληνες εγκαίρως από τα καραούλια (σκοπιές) που είχαν στήσει, ότι οι Τούρκοι πλησίαζαν στο Λεβίδι, συσκέφθηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί και αποφάσισαν ομόφωνα να κλεισθούν εντός των οχυροτέρων οικιών του χωριού και να αποκρούσουν τους Τούρκους. Στις οικίες αυτές άνοιξαν πολεμίστρες (μασγάλια), ταμπουρώθηκαν και ανέμεναν τον εχθρό. Όταν εμφανίστηκαν οι Τούρκοι, οι Έλληνες πανικοβλήθηκαν, εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και τράπηκαν σε φυγή προς την κορυφή παρακείμενου όρους. Ο μόνος που έμεινε πίσω να πολεμήσει ήταν ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας. Μονάχος του έχοντας μαζί 48 παλλικάρια απέναντι σε 2.000 Τούρκους. Για να εμψυχώσει τους στρατιώτες του είπε τότε τα ακόλουθα λόγια: «Όστις εξ υμών είναι αληθής χριστιανός, αγαπά ντον θεόν και θέλει να ίδη εαυτόν και την πατρίδα ελευθέραν και δεν φείδεται της ζωής του, ας μείνη μετ’ εμού κατά των εχθρών. Ο θάνατος δι’ ημάς σήμερον αδελφοί θα είναι η Ζωή και η Ελευθερία της Πατρίδος. Θα είναι η ύπαρξις της Πίστεως και της Ορθοδοξίας, θα είναι τέλος πάντων η δόξα και το καύχημα εις τας επερχομένας γενεάς! Δι’ εμέ αδελφοί, προτιμώτερος, μυριάκις προτιμώτερος είναι ο θάνατος, πολεμών τους εχθρούς της Πατρίδος! Παρά η ζωή, φεύγων εις τα όρη ατίμως!».

Στη συνέχεια ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας και οι 48 στρατιώτες του οχυρώθηκαν σε τρείς οικίες στην άκρη του χωριού Λεβίδι. Στη μάχη που σημειώθηκε, πολέμησαν από το πρωί μέχρι τα ξημερώματα, φονεύοντας περισσότερους από 300 Τούρκους. Οι Τούρκοι έκαναν γενική έφοδο και ανάγκασαν τους Έλληνες να βγουν από τις οικίες. Πραγματική μάχη σώμα με σώμα δόθηκε έξω από το σπίτι που βρισκόταν ο Στριφτόμπολας. Εμφανίστηκε τότε ο οπλαρχηγός Ασημάκης Σκαλτσάς με μερικούς στρατιώτες και οι Τούρκοι θεώρησαν ότι καταφθάνουν ενισχύσεις στους Έλληνες. Οι αμυνόμενοι Έλληνες αναθάρρησαν και άρχισαν να καταδιώκουν τους Τούρκους με τα σπαθιά στα χέρια. Ένα βόλι εχθρικό εκείνη τη στιγμή βρήκε στο λαιμό τον Αναγνώστη Στριφτόμπολα. Οι σύντροφοι που ήταν δίπλα του απέκρυψαν το θάνατό του για να μη κλονιστεί το ηθικό των Ελλήνων. Οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή και επέστρεψαν ταπεινωμένοι στη Τριπολιτσά.

Η μάχη στο Λεβίδι υπήρξε η πρώτη νικητήριος μάχη της Ελληνικής Επαναστάσεως και μία από τις σημαντικότερες. Η σημασία της νίκης των Ελλήνων ήταν μεγάλη, αφού αναπτέρωσε το ηθικό τους και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς. Επιπλέον έδειξε ότι ο Οθωμανός δυνάστης δεν ήταν αήττητος και ότι οι Έλληνες εάν είχαν πίστη και καρδιά θα μπορούσαν να αποτινάξουν το ζυγό του και να κερδίσουν την πολυπόθητη ελευθερία. Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας κράτησε θερμοπύλες εκεί στο Λεβίδι. Μόνος απέναντι σε πολλούς. Ως άλλος Λεωνίδας. Προτίμησε τον ένδοξο θάνατο και την υστεροφημία παρά να το βάλει στα πόδια. Κέρδισε με τη φιλοπατρία του, τον αγώνα και τη θυσία του να μπει στο Πάνθεο των Ηρώων του 1821.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

-      -    Βορύλλας Χ. Ανδρέας, Κέρτεζη: η ιστορική της πορεία, εκδόσεις Παρασκήνιο, 2014, σσ 68 – 69.

-      -  Διαδικτυακός ιστότοπος www.kalavrita.gr, αξιοθέατα: πύργος Αναγνώστη Στριφτόμπολα.

-   - Διαμαντόπουλος Κ. Νικ., Η Παιδεία στην επαρχία Καλαβρύτων επί Τουρκοκρατίας και σήμερα, επετηρίς των Καλαβρύτων 1969, ετήσια περιοδική έκδοσις της «Παγκαλαβρυτινής Ενώσεως», επιμελητής εκδόσεως Νίκος Α. Στασινόπουλος, Αθήναι, τεύχος πρώτον, 1969, σσ 42 – 43.

-       -   Ελληνική Βικιπαίδεια, http://el.wikipedia.org, λήμμα «Αναγνώστης Στριφτόμπολας».

-  - Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 55, σελ. 314, Αθήνα, 1993, λήμμα «Στριφτόμπολας Αναγνώστης ή Δημήτριος».

-      -     Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τόμος 17, σελ. 318, λήμμα «Στριφτόμπολας».

-      -  Ιατρίδης Πέτρος Ευστρατίου, Η πρώτη νικητήριος μάχη της ελληνικής επαναστάσεως ή ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας: ποίημα, εκδοθέν δαπάνη Γεωργίου Α. Στριφτόμπολα, εκ του τυπογραφείου Α. Σ. Αγαπητού, Πάτραι, 1860.

-  - Κ.Α., Απαντήσεις και παρατηρήσεις εις το ανωνύμως εκδοθέν αχρονολόγητον φυλλάδιον επωνομαζόμενον, ιστορικαί αλήθειαι ή η Πετιμεζαϊκή οικογένεια, Ναύπλιο, εκ της τυπογραφίας Κ. Ιωαννίδου, 1850, ψηφιακή βιβλιοθήκη «Ανέμη» Πανεπιστημίου Κρήτης.

-        - Σταυρίδης Χρ. Φώτιος, 1821: Η Απάντηση στην «τηλεόραση», Από τον Ρήγα Φεραίο Βελεστινλή έως την πτώση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821), πρώτος τόμος, εκδόσεις Πελασγός, Δεκέμβριος 2015.

-  - Χρυσανθόπουλος Φώτιος (Φωτάκος), Βίοι Πελοποννήσιων Ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως, Αθήνα, 1888, ψηφιακή βιβλιοθήκη «Ανέμη» Πανεπιστημίου Κρήτης.

Συγγραφή - επιμέλεια:

Κωνσταντίνος Σ. Σχοινοχωρίτης

                                    * Ιστορικός - συγγραφέας

 

                                      τηλέφωνο 6945 83 2094

                             email. kostassxoinos@yahoo.com