Ιστορικά: " Ταρσινά Κορινθίας"

 

ΙΣΤΟΡΙΚΑ

 «Ταρσινά Κορινθίας»

(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Γνώμη Πολιτών» περιοχής Βόχας – Σικυώνος, Οκτώβριος 2012)

            Γενικά στοιχεία

Είναι ένας πεδινός οικισμός του νομού Κορινθίας που βρίσκεται σε υψόμετρο 80 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού, 24 χλμ δυτικά της Κορίνθου. Υπάγεται διοικητικά στο δήμο Βέλου – Βόχας. Η οικονομία βασίζεται κυρίως στην αγροτική εκμετάλλευση της γης. Δεν εντοπίζεται άλλος οικισμός με την ίδια ονομασία στην ελληνική επικρατεία. Αποτελεί οικιστικό κέντρο 5^ου επιπέδου, αφού πρόκειται για έναν μικρό πληθυσμιακά οικισμό με κύρια χρήση την κατοικία.

            Προέλευση ονομασίας οικισμού

Η πιθανότερη προέλευση του ονόματος, με βάση την ετυμολογία του, πρέπει να είναι γεωγραφική, προσδιορίζοντας ότι ο τόπος προέλευσης των πρώτων κατοίκων των Ταρσινών πιθανόν να είναι ο Ταρσός. Ο Ταρσός υπήρξε σημαντική πόλη της Κορινθίας κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο (1204 – 1453). Πιθανόν να βρισκόταν ανάμεσα στα χωριά Άνω και Κάτω Ταρσός. Το έτος 1458 πολιορκήθηκε από τον σουλτάνο Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή, ερήμωσε και σβήστηκε από τον χάρτη. Οι κάτοικοί του διέφυγαν προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως Γκούρα, Ταρσινά κ.α., ενώ λίγοι ήταν αυτοί που τελικά παρέμειναν και ίδρυσαν τα χωριά Άνω και Κάτω Ταρσός στα ερείπια της μεσαιωνικής πόλης. Να σημειωθεί ότι και το έτερο γειτονικό χωριό το Ελληνοχώρι είχε αρχίσει να σχηματίζεται σε κοινότητα κατά τον ίδιο τρόπο. Οι πρώτοι του κάτοικοι, πριν εγκατασταθούν εκεί μόνιμα και οριστικά, πηγαινοέρχονταν ανάλογα με την εποχή. Αφετηρία τους ήταν η ορεινή Καρυά (υψόμετρο 1350 μ.) στη Ζήρεια κοντά στα Τρικαλοχώρια και χρησιμοποιούσαν τη περιοχή του Ελληνοχωρίου για χειμαδιά – βοσκοτόπια. Σύμφωνα με τον περιηγητή Ραγκαβή η περιοχή καταγράφεται ως αγροτική θέση. Κατά συνέπεια φαίνεται ότι η περιοχή «Ταρσινά» χρησιμοποιούνταν από Ταρσινούς ως χειμαδιά – βοσκότοποι. Με τη πάροδο των χρόνων σιγά σιγά σημειώθηκε μόνιμη εγκατάσταση και τα Ταρσινά από αγροτική θέση άρχισαν να παίρνουν χαρακτηριστικά χωριού – κοινότητας.

            Διοικητική εξέλιξη – αυτοδιοικητικές μεταβολές

Ο περιηγητής – ταξιδιώτης Ιάκωβος Ρ. Ραγκαβής στο έργο του[1] κάνει σαφή αναφορά για Καλύβια Ταρσινών, ταξινομώντας τα ως μία από τις αγροτικές θέσεις που είχε ο Δήμος Κορίνθου κατά το έτος 1851. Χαρακτηρίζονται ως θέση δηλαδή έκταση – περιοχή αγροτική και όχι οικισμός. Ωστόσο δεν σημειώνονται πληθυσμιακά στοιχεία, πράγμα που σημαίνει ότι η περιοχή αρχικά δεν κατοικούνταν από μόνιμο πληθυσμό. Κατά τη χρονική περίοδο 1851 – 1879 ξεκινά η μόνιμη εγκατάσταση οικογενειών με αποτέλεσμα το έτος 1879 να υφίσταται οικισμός Ταρσινών υπαγόμενος διοικητικά[2]  στο δήμο Κορινθίων, στον οποίο και παρέμεινε μέχρι το έτος 1912. Την 31^η Αυγούστου του έτους 1912 αποσπάστηκε[3] και προσαρτήθηκε στη κοινότητα των Κρηνών. Το έτος 1931 αποσπάστηκε[4] και αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα. Αργότερα, το έτος 1949 η κοινότητα αποσπάται[5]  από το νομό Αργολίδος και Κορινθίας και υπάγεται στο νομό Κορινθίας. Το έτος 1997 η κοινότητα καταργήθηκε[6] και ο οικισμός Ταρσινά προσαρτήθηκε  στο δήμο Βέλου. Το έτος 2010 ο δήμος Βέλου καταργήθηκε και ο οικισμός Ταρσινά προσαρτήθηκε στο δήμο Βέλου – Βόχας ως τοπική κοινότητα.

                        Ταρσινά Κορινθίας. Δημοτικό σχολείο δεκαετίας '30

            Πληθυσμιακά στοιχεία

1853: Αναφέρεται ως αγροτική θέση χωρίς να καταγράφονται μόνιμοι κάτοικοι,  [Ραγκαβής ΙΙ, 380].

1879: Κάτοικοι 145, [Απογραφή πληθυσμού / Χουλιαράκης Α2, 59].

1886: Κάτοικοι 145, αρβανίτες, [Απογραφή πληθυσμού / Μηλιαράκης, 111].

1889: Κάτοικοι 185, [Απογραφή πληθυσμού / Χουλιαράκης Α2, 121].

1896: Κάτοικοι 162, [Απογραφή πληθυσμού / Χουλιαράκης Α2, 189].

1901: Κάτοικοι 162, [Νουχάκης, 478].

1907: Κάτοικοι 181, [Απογραφή πληθυσμού].

1928: Κάτοικοι 255, [Απογραφή πληθυσμού].

1940: Κάτοικοι 357, [Απογραφή πληθυσμού].

1951: Κάτοικοι 294, [Απογραφή πληθυσμού].

1961: Κάτοικοι 322, [Απογραφή πληθυσμού].

1971: Κάτοικοι 352, [Απογραφή πληθυσμού].

1981: Κάτοικοι 430, [Απογραφή πληθυσμού].

1991: Κάτοικοι 434, [Απογραφή πληθυσμού].

2001: Κάτοικοι 421, [Απογραφή πληθυσμού].

2011: Κάτοικοι 374, [Απογραφή πληθυσμού].

       Περίοδος Κατοχής (1941 - 1944)

Δεν μνημονεύονται ονόματα πεσόντων αξιωματικών ή οπλιτών στα Αρχεία της Διεύθυνσης του Στρατού για την περίοδο 1940 -1945.

Περίοδος Εμφυλίου Πολέμου (1946 – 1949)

Στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου σφαγιάσθηκαν ή φονεύθηκαν οι Ανδρικοπούλου Γ. (σύζυγος Α.), Ανδρικόπουλος Α. Α., Ιωάννου Χ. Α., Καμπούρη Ε. (σύζυγος Α. Καμπούρη), Μπράβου Π. Κ., Μπράβος Κ. Δ., Νικολάου Ε., Νικολάου Ε. (σύζυγος Ε.), Πατρώνα Ε., Πατρώνας Ν. Α., Πανόπουλος Β. Ν., Ρέλιας Α. Γ., Ρέλιας Δ. Α., Ρέλιας Χ. Α., Ρέλια Ε. (σύζυγος Ρέλια Α. Γ), Σταθόπουλος Φ. Κ., Σταθόπουλος Κ. Χ., Σωτηρόπουλος Σ. Κ., Τριανταφύλου[7].

      Μνημεία – Εκκλησίες – Ιεροί Ναοί

Ιερός Ναός Aγίων Κωνσταντίνου και Ελένης

Το έτος 1840 ανοικοδομήθηκε ο πρώτος ναός από τους κατοίκους του χωριού, οι οποίοι είχαν έρθει από τον  Ταρσό. Ο ναός αυτός καταστράφηκε από σεισμό και εν συνεχεία κατεδαφίσθηκε. Στη θέση του ανεγέρθηκε ο νέος ναός κατά το έτος 1960 και τα έξοδα καλύφθηκαν εξ ολοκλήρου χάρη στην ευγενική χορηγία και συνδρομή ομογενών της Αμερικής. Εν συνεχεία  η αγιογράφηση του Ναού έγινε με δαπάνη των κατοίκων του χωριού.  Η Εκκλησία  είναι ρυθμού σταυρωτής βασιλικής με τρούλο.   Το έτος 1981 μετά από ζημιές που έπαθε από σεισμό αναστηλώθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία. Εφημέριος της ενορίας είναι ο πατέρας Δημήτριος Γιώργου.

                     Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ευαγγελίστριας)

Ο Ιερός ναός βρίσκεται κτισμένος πάνω σε λόφο. Στη θέση αυτή έχουν ανεγερθεί δύο ναοί. Ο παλαιότερος ιερός ναός ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Ερμόλαο και χρονολογείται κατά τον 11^ο – 13^ο αιώνα. Πάνω στα θεμέλια αυτού κτίστηκε ο σημερινός ναός, που είναι ένα μονόχωρο ναύδριο του τέλους του 19^ου αιώνα, το οποίο διατηρεί εντοιχισμένα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη βυζαντινής εποχής, προερχόμενα από προϋπάρχοντα ναό[8], που ήταν πιθανόν αφιερωμένος στην θεά Άρτεμις. Έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει μια θαυματουργός εικόνα της Θεοτόκου. Στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχει και μια μεγάλη βελανιδιά, την οποία αναφέρει και ο περιηγητής Παυσανίας κατά το πέρασμά του από την περιοχή.

Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

Στα τέλη του 13^ου αιώνα οικοδομήθηκε και ο δικιόνιος ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο οποίος ανήκει στο βυζαντινό ρυθμό του σταυροειδούς με οκταγωνικό τρούλο. Ο ναός αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό μεγαλείο. Έχει μαρμάρινο τέμπλο και αρχαιοελληνικούς κίονες. Πλίθινα πλαίσια και οδοντωτές ταινίες στεφανώνουν τα δίλοβα παράθυρα και τα κομψά πινάκια του ναού που σήμερα περιβάλει το κοιμητήριο του χωριού. Ο ναός αυτός περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων του 12^ου αιώνα που συνέταξε ο Χ. Μπούρας, ωστόσο η αμιγώς λαξευτή τοιχοποιία της αψίδας του και ο τρόπος προσαρμογής των σκυφίων στον ανώτερο δόμο της και σε άλλα σημεία του ναού, συνηγορούν στη μετάθεση της χρονολόγησης του ναού μέσα στον 13^ο αιώνα.

---

 Παραπομπές

[1] Ιάκωβος Ρ. Ραγκαβής, «Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος», τόμος Β΄ (Πελοπόννησος).

[2] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 50, τεύχος Α΄, 25 Ιουλίου 1879.

[3] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 262, τεύχος Α΄.

[4] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 10, τεύχος Α΄, 17 Ιανουαρίου 1931.

[5] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 105 /τ. Α΄/ 29 Απριλίου 1949.

[6] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 244 / τ. Α΄/ 4 Δεκεμβρίου 1997.

[7] Τα ονόματα αναφέρονται στο βιβλίο του Ιωάννη Μπαλαφούτα, Από τον Προμαχώνα της Στιμάγκας, 1943 – 1944.

[8] Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αριθ. 420, τ. Β΄, 1 Ιουλίου 1992.

 

Συγγραφή - επιμέλεια 

 

                                  email---kostassxoinos@yahoo.com

Τηλέφωνο---6945 83 20 94